Bugün kullandığımız pek çok mekanik ve elektronik cihaz elektrik enerjisi sayesinde hayatımızı kolaylaştıran ve hızlandıran pek çok imkan sağlamaktadır. Hayatımızı büyük ölçüde yön veren ve bize kesintisiz enerji sağlayan makine Tesisleri santraller, kontrol cihazları ve kesintisiz güç kaynakları sistemlerinin yük karakteristiği lineer değildir. Ancak bunların aksine elektrik şebekelerinde kullanılan gerilim ve oluşan akımın dalga şeklinin sinüs olması, karakteristik özelliğinin de lineer olduğunu göstermektedir. Elektrikten elde ettiğimiz enerjinin daimi kaynaklarından olan Harmonik ölçüm, aynı zamanda kalitenin değerlendirilip iyileştirilebilmesi adına bizlere bilgi vermektedir.
Günümüzde pek çok firma ve tesis, harmonik ölçüm sayesinde kullandıkları makine ve elektronik cihazlardan daha verimli ve tasarruflu enerji kullanımı elde etmektedir. Ayrıca harmonik ölçüm, işletme ve tesislerin kullandığı enerjideki dalga bozulumlarını, verimsiz enerjiye sebep olabilecek tüm harmonik dengesizlikleri ortaya çıkartmakta, ve Harmonik ölçüm raporunda tüm bu cihaz ve elektronik aletlerin bakım ve onarımı konusunda işletmelere bilgi sunmaktadır.
Harmonik Ölçüm Nasıl Yapılır?
Santral ve tesislerde genellikle harmonik ölçüm 3 farklı aşamada gerçekleşir. Harmonik ölçüme başlamadan önce ortalama bozunum oranı kontrol edilir ve bozunum oranının %3’ün üzerinde olması durumunda harmonik ölçüm raporu hazırlanır. Her durum ve fazda bozunumun %2’nin altında olması durumunda bozuk bir sonuç ortaya çıkar ve harmonik ölçüm için gerekli olan yapı dezavantaja dönüşür. Ayrıca harmonik titreşimlerin dengede ve stabil hale gelmesi için harmonik ölçüm yapılması şarttır. Bugün ülkemizde de hemen her tesis ve işletmede yapılan harmonik ölçüm raporu en çok tercih edilen ölçüm ve rapor sistemlerinden bir tanesidir.
Harmonik Ölçümün Önemi Nedir?
Her tesisin başvurduğu harmonik ölçüm, tesislerin ve işletmelerin kaliteli ve verimli elektrik kullanabilmesinin en önemli aşamalarından bir tanesidir. Enerji sorunu pek çok uluslararası santralin başlıca problemlerinden olsa da günümüzde verimli bir enerji kullanımı için harmonik bozulumun %3 ila %5 arasında olması gerekmektedir. Ülkemizde yer alan işletme ve tesislerde ne yazık ki enerji veriminin tek fazlı ve dengesiz yüklerden oluştuğu tespit edilmiştir. İşte bu yüzden daha verimli ve kaliteli enerji kullanımı için harmonik ölçüm, hem Dünya’da hem de ülkemizdeki, enerjiden faydalanan tüm tesis ve işletmeler için mutlaka gereklidir.
Harmonik Ölçümün Nedenleri Nedir?
Harmonik ölçüm hemen her işletme ve firma için gerekli ölçüm raporlarından birisi haline gelmiştir. Nitekim hemen her firma, kullandıkları enerjiden yeteri düzeyde tasarruf etmek, daha kaliteli ve verimli enerji kullanmak ister. Harmonik ölçüm raporu sayesinde sadece verimli ve tasarruflu enerji kullanımı değil aynı zamanda uzun ömürlü elektronik cihaz ve makine kullanımları da elde edilmektedir. Harmonik ölçüme neden olan durumlar şu şekilde sıralanabilir:
- Röle sinyallerinin bozulması
- Ark ocakları ve elektroliz
- Kesintisiz güç kaynakları
- Gerilim düşümünün artması
- Güç üretimi, iletimi ve dağıtımında kayıp yaşanması
- Otomasyon ve PLC sistemlerinde arızalanma
- Güç elektroniği elemanları
- Elektronik balastlar
- Elektrik güç sistemlerinde ek kayıpların oluşması
- AC hız kontrol cihazları
gibi daha pek çok neden harmonik ölçüm yapılmasına ihtiyaç duyurmaktadır.
Harmonik Ölçüm Raporu Nasıl Hazırlanır?
Hayatımıza kolaylık sağlayan tüm mekanik ve elektronik cihazlardan elde ettiğimiz enerjiyi daha verimli kullanabilmek adına yaptığımız harmonik ölçümler, hepimiz için gerekli ve faydalı hale gelmiştir. Fazları tamamlanan harmonik ölçüm sonrası, elde edilen veriler ve bulgular bir rapora kaydedilerek işletme ve firma sahiplerine paylaşılır. Bu raporda şebekenin görevleri, filtre gibi harmonik düşürülmesinde yardımcı olan cihazların teşhisi, bakımı, harmonik rezonansın engellenmesi, cihazların kurulmuş stabil cihazlar tarafından izlenmesi, sisteme gelen yeni yüklerin kaydedilmesi, yeni gelen yüklerin incelenip analiz edilerek mevcut olan problemin daha da kötüleşmesinin önüne geçilmesi gibi, mevcut enerjinin daha verimli kullanılması gibi etmenler yer alır. Hayatımıza ve işletmelerimize büyük ölçüde katkı sağlayan harmonik ölçüm raporu sayesinde enerjiyi daha verimli kullanıyor ve enerji akımındaki dengesizliklerden kaynaklı tüm problemlerin önüne geçebiliyoruz.